همانگونه که در اولِ این راهنما اشاره شد ترمومتر یا این که دماسنج وسیلهای برای اندازه گیری دماست. ترمومتر این اندازه گیری دامنه وسیعی داشته و از سنجش دمای تن موجودات زنده تا دمای اجسام و گوشه و کنار را دربرمیگیرد.
ترمومترها یک کدام از ابزارهای اصلی در صنعت، کسب و کار و حتی معاش معمولی به شمار میروند و کاربردهای بسیار متعددی دارند.
این ابزارها به دو شکل تماسی و غیر تماسی دما را اندازه گیری مینمایند. در نحوه تماسی که بیشتر در سبکهای آنالوگ به کار گیری میگردد، معمولاً از یک سنسورپرشین ابزار دقیق ترموکوپلی برای سنجش دمای جسم آیتم سنجش بهره گرفته میگردد. در نحوه غیر تماسی که معمولاً در سبکهای دیجیتالی بیشتر کاربرد داراست، از تابش نوروروشنایی فرو سرخ (امواج مادون قرمزرنگ) به کارگیری میگردد.
این دماسنجها دما را با دو مقیاس اندازه گیری فارنهایت یا این که سانتی گراد نشان میدهند.
گونه های ترمومترها (دماسنجها)
دماسنجها انواع مختلفی دارا هستند، ولی روی هم رفته آنان را میاقتدار به ۴ گروه اصلی تقسیم کرد: ترمومترهای بی آلایش، ترموکوپل، دیجیتالی و لیزری.
درین بخش استارت با ۲ نوع دماسنج بی آلایش و ترموکوپل و محدودیتهای آنها آشنا میشویم و سپس روش شغل و برتریهای دماسنج دیجیتال را نسبت به آنها ذکر می کنیم.
ترمومترهای معمولی
ترمومترها جیوهای از یک لوله شیشهای به طور کاملً بسته درست شدهاند و در انتهای آنها یک حباب شیشهای گرد چراغ مانند قرار دارد.
طریق عمل این دماسنجها بر اساس گرم شدن مایع داخل آن (جیوه) و ارتقا وسعت آن با بالا رفتن دماست. این مایع در تاثیر گرم شدن منبسط گردیده و در حین لوله شیشهای بالا میرود.
به عنوان مثال معایب و محدودیتهای این نوع از دماسنجها این میباشد که دماسنج ساده دما را تنها تا حد معینی اندازه گیری مینماید. به علاوه، دماسنج جیوهای خطر سمی بودن نیز داراست و در تاثیر شکسته شدن شیشه، احتمال بیرون شدن مایع داخل آن وجود داراست. این مایع بسیار خطرناک و سمی می باشد.
خلال این، عیب دیگر دماسنج معمولی نقطه انجماد زیر جیوه میباشد. همین گزینه منجر میگردد که در اماکن بسیار سرد، قابلیت استفاده از این نوع ابزار سنجش دما وجود نداشته باشد.
نوع دیگر از دماسنجهای ساده وجود دارد که در درون لوله آن به مکان جیوه از الکل استعمال میشود. این دماسنجها بیشتر در آزمایشگاهها و برای سنجش دمای در میان ۰ تا ۱۰۰ سکو سانتیگراد کاربرد دارند. مزیت دماسنج الکلی نسبت به جیوهای در خطر کمتر آن از حیث سمی بودن آن میباشد.
ترمومترهای دو فلزی (ترموکوپل)
در جاهایی که امکان مجاورت کردن دماسنج برای سنجش دما نیست، مانند صنعت های فولاد سازی که به جهت گرما نمی شود دماسنج را به آن مجاورت کرد، از ترموکوپل استفاده میگردد.
ترموکوپلها از دو فلز به هم چسبیده ساخته شدهاند. دما دراین ابزار با ساخت اختلاف پتانسیل درین دو فلز معقول می گردد. هنگام گرم شدن، این فلزات با سرعتهای متفاوت منبسط میشوند که سبب ساز انبساط بیشتر یک کدام از این فلزات میشود. انبساط بیشتر فلزی که بیشتر منبسط گردیده سبب تکان عقربه روی آن به یک سمت و نشانه دادن دما میشود.
این دماسنجها را میقدرت به یک دستگاه سوئیچ متصل کرد و برای کنترل دما از آنها استفاده نمود.
دماسنج دو فلزی خلال صنعت های در مصارف خانگی مثل یخچالها و اجاق گاز نیز کاربرد دارا هستند.
از معایب ترمومترهای دو فلزی میقدرت به موارد پایین اشاره نمود:
این دماسنجها به راحتی میشکنند.
میزان کالیبراسیون آنان ظریف وجود ندارد و به راحتی تغییر تحول مینماید.
همینطور در دماهای ذیل از این دماسنجها نمیقدرت بهره برد.
همانگونه که بیان شد، دو نوع متداول دماسنج معایبی داراهستند که فعالیت کردن آنانرا در گیر محدودیت مینمایند. به همین ادله نیاز به به کارگیری از دماسنجهای ظریفخیس که در محدوده دمایی بیشتر و با استحکام بیشتری فعالیت نمایند، بیشتراز پیش شم میشد.
توسعه و گسترش دانش و تکنولوژی در زمینههای متفاوت مورد گسترش و کاربردیخیس شدن ترمومترها را مهیا کرد و ترمومترهای دیجیتال با رفع نواقص انواع پیشین دماسنج عرضه شدند.
به همین برهان به کار گیری از دماسنجهای دیجیتالی نقاط ضعف و اشتباهات این دو نوع دماسنج را برطرف مینماید و استعمال از آن برای مردم نیز آسوده میباشد. به دنبال با خصوصیتهای این نوع از ابزارهای سنجش دما آشنا میشویم.
همانگونه که در اولِ این راهنما اشاره شد ترمومتر یا این که دماسنج وسیلهای برای اندازه گیری دماست. ترمومتر این اندازه گیری دامنه وسیعی داشته و از سنجش دمای تن موجودات زنده تا دمای اجسام و گوشه و کنار را دربرمیگیرد.
ترمومترها یک کدام از ابزارهای اصلی در صنعت، کسب و کار و حتی معاش معمولی به شمار میروند و کاربردهای بسیار متعددی دارند.
این ابزارها به دو شکل تماسی و غیر تماسی دما را اندازه گیری مینمایند. در نحوه تماسی که بیشتر در سبکهای آنالوگ به کار گیری میگردد، معمولاً از یک سنسورپرشین ابزار دقیق ترموکوپلی برای سنجش دمای جسم آیتم سنجش بهره گرفته میگردد. در نحوه غیر تماسی که معمولاً در سبکهای دیجیتالی بیشتر کاربرد داراست، از تابش نوروروشنایی فرو سرخ (امواج مادون قرمزرنگ) به کارگیری میگردد.
این دماسنجها دما را با دو مقیاس اندازه گیری فارنهایت یا این که سانتی گراد نشان میدهند.
گونه های ترمومترها (دماسنجها)
دماسنجها انواع مختلفی دارا هستند، ولی روی هم رفته آنان را میاقتدار به ۴ گروه اصلی تقسیم کرد: ترمومترهای بی آلایش، ترموکوپل، دیجیتالی و لیزری.
درین بخش استارت با ۲ نوع دماسنج بی آلایش و ترموکوپل و محدودیتهای آنها آشنا میشویم و سپس روش شغل و برتریهای دماسنج دیجیتال را نسبت به آنها ذکر می کنیم.
ترمومترهای معمولی
ترمومترها جیوهای از یک لوله شیشهای به طور کاملً بسته درست شدهاند و در انتهای آنها یک حباب شیشهای گرد چراغ مانند قرار دارد.
طریق عمل این دماسنجها بر اساس گرم شدن مایع داخل آن (جیوه) و ارتقا وسعت آن با بالا رفتن دماست. این مایع در تاثیر گرم شدن منبسط گردیده و در حین لوله شیشهای بالا میرود.
به عنوان مثال معایب و محدودیتهای این نوع از دماسنجها این میباشد که دماسنج ساده دما را تنها تا حد معینی اندازه گیری مینماید. به علاوه، دماسنج جیوهای خطر سمی بودن نیز داراست و در تاثیر شکسته شدن شیشه، احتمال بیرون شدن مایع داخل آن وجود داراست. این مایع بسیار خطرناک و سمی می باشد.
خلال این، عیب دیگر دماسنج معمولی نقطه انجماد زیر جیوه میباشد. همین گزینه منجر میگردد که در اماکن بسیار سرد، قابلیت استفاده از این نوع ابزار سنجش دما وجود نداشته باشد.
نوع دیگر از دماسنجهای ساده وجود دارد که در درون لوله آن به مکان جیوه از الکل استعمال میشود. این دماسنجها بیشتر در آزمایشگاهها و برای سنجش دمای در میان ۰ تا ۱۰۰ سکو سانتیگراد کاربرد دارند. مزیت دماسنج الکلی نسبت به جیوهای در خطر کمتر آن از حیث سمی بودن آن میباشد.
ترمومترهای دو فلزی (ترموکوپل)
در جاهایی که امکان مجاورت کردن دماسنج برای سنجش دما نیست، مانند صنعت های فولاد سازی که به جهت گرما نمی شود دماسنج را به آن مجاورت کرد، از ترموکوپل استفاده میگردد.
ترموکوپلها از دو فلز به هم چسبیده ساخته شدهاند. دما دراین ابزار با ساخت اختلاف پتانسیل درین دو فلز معقول می گردد. هنگام گرم شدن، این فلزات با سرعتهای متفاوت منبسط میشوند که سبب ساز انبساط بیشتر یک کدام از این فلزات میشود. انبساط بیشتر فلزی که بیشتر منبسط گردیده سبب تکان عقربه روی آن به یک سمت و نشانه دادن دما میشود.
این دماسنجها را میقدرت به یک دستگاه سوئیچ متصل کرد و برای کنترل دما از آنها استفاده نمود.
دماسنج دو فلزی خلال صنعت های در مصارف خانگی مثل یخچالها و اجاق گاز نیز کاربرد دارا هستند.
از معایب ترمومترهای دو فلزی میقدرت به موارد پایین اشاره نمود:
این دماسنجها به راحتی میشکنند.
میزان کالیبراسیون آنان ظریف وجود ندارد و به راحتی تغییر تحول مینماید.
همینطور در دماهای ذیل از این دماسنجها نمیقدرت بهره برد.
همانگونه که بیان شد، دو نوع متداول دماسنج معایبی داراهستند که فعالیت کردن آنانرا در گیر محدودیت مینمایند. به همین ادله نیاز به به کارگیری از دماسنجهای ظریفخیس که در محدوده دمایی بیشتر و با استحکام بیشتری فعالیت نمایند، بیشتراز پیش شم میشد.
توسعه و گسترش دانش و تکنولوژی در زمینههای متفاوت مورد گسترش و کاربردیخیس شدن ترمومترها را مهیا کرد و ترمومترهای دیجیتال با رفع نواقص انواع پیشین دماسنج عرضه شدند.
به همین برهان به کار گیری از دماسنجهای دیجیتالی نقاط ضعف و اشتباهات این دو نوع دماسنج را برطرف مینماید و استعمال از آن برای مردم نیز آسوده میباشد. به دنبال با خصوصیتهای این نوع از ابزارهای سنجش دما آشنا میشویم.